“Mam, hij pest mij”. “Pap, zij pakt altijd mijn spullen af”. En ondertussen delen ze onderling nog een goede rechtse uit, en het plaatje is helemaal compleet. Herken je als ouders deze ‘gezelligheid’ tussen je kinderen? Gedoe, ruzie, en onderlinge strijd tussen kinderen komt in elk gezin voor. Hoe naar het ook is: het hoort er eigenlijk een beetje bij.

De onderlinge strijd

De invloed van broers en zussen op elkaar is groot. Misschien nog wel groter dan de invloed die je hebt als ouder op je kinderen. Broers en zussen leren veel van elkaar, zoals conflicten oplossen en voor zichzelf opkomen. De relatie die broers en zussen met elkaar hebben, is meestal de langste relatie die zij in hun leven zullen hebben. En zelfs broers en zussen die meestal wel heel goed met elkaar op kunnen schieten, kunnen onderlinge strijd voeren.

Hoe ontstaat deze onderlinge strijd? Een paar mogelijke oorzaken:

• Botsende karakters
• Leeftijdsverschil dat te groot, of juist te klein is
• Rivaliteit. 90% van de kinderen laat vaak negatief gedrag zien bij de geboorte van een broertje of zusje. Wat natuurlijk helemaal logisch is, want de oudste stond tot dan toe immers in het middelpunt van de belangstelling. Die spotlight moet nu gedeeld worden met een ander kind. De aandacht van de ouders moet gedeeld worden. En dat is natuurlijk wel even wennen.
• Onvoldoende ontwikkelde sociale vaardigheden bij één van de kinderen. Zo kan het jongste kind zich vaak niet goed uitspreken en kan hier hierbij ‘overruled’ worden door de oudste.

Strijd is goed voor de sociale ontwikkeling

Ruzies zijn vervelend en kosten negatieve energie. Dat je kinderen elkaar constant in de haren vliegen kan een enorm energielek veroorzaken. Toch is het voeren van strijd heel goed voor de sociale ontwikkeling van je kinderen. Kinderen hebben nog niet de vaardigheden om met conflictsituaties om te gaan. Op je beurt wachten, het delen van spullen, voor jezelf opkomen; jouw kinderen kunnen deze vaardigheden op een veilige manier ‘op elkaar’ oefenen. Dankzij het hebben van ruzie, leren je kinderen om hun gevoelens onder woorden te brengen, compromissen te sluiten en om zich in te leven in de gevoelens van een ander. Vaardigheden waar je je hele leven iets aan hebt!

Je hoeft ruzies tussen je kinderen dus niet altijd te voorkomen. Toch zijn er veel momenten, waarop je jouw kinderen kunt leren om beter samen te werken of om een keer niet de eigen wil door te drijven. Hoe kun je als ouder een positief contact tussen je kinderen stimuleren?

• Luister naar de gevoelens van elk kind

Dat is soms nog best moeilijk vanwege je eigen ongeduld en omdat je wilt dat de ruzie meteen stopt. Alleen als je geen ruimte geeft voor hun gevoelens en wensen kan de ruzie later weer oplaaien of onderhuids verder gaan.

• Meng je niet te snel in ruzies tussen kinderen

Blijf op een afstandje toekijken en laat kinderen eerst zelf hun ruzie proberen op te lossen. Kinderen leren op deze manier eerst om zelf te oefenen. Je grijpt natuurlijk wel in als er gewonden dreigen te vallen! Dan kan het helpen om ze even uit elkaar te halen en te laten afkoelen elk op een gelijkwaardige plek, zoals hun eigen kamer.

• Probeer dan als een soort van begeleider en ‘verwoorder’ de ruzie te begeleiden

Voor peuters en kleuters is het nog best lastig om hun eigen ruzie op te lossen. Voorbeeld: “Je sloeg omdat jij ook met de auto wilde spelen. Maar je mag niet slaan want dat doet hem zeer! Je kan ook vragen: mag ik straks met jouw auto spelen?” Hoe ouder je kinderen worden, hoe beter zij hun eigen wensen en gevoelens kunnen verwoorden.

• Geef kinderen het vertrouwen en de ruimte om zelf een oplossing voor hun ruzie te bedenken

Zeker grotere kinderen (vanaf een jaar of zeven) kunnen heel goed zelf creatieve ideeën bedenken. Probeer dan als ouder wel te luisteren naar wat eraan vooraf ging. Erken de gevoelens, maak duidelijk wat de grenzen zijn en leer je kind om op een andere manier te spelen.. “Je wilde dat je zus zou stoppen en dat deed hij niet, dus heb je haar geslagen. Maar slaan mag niet, dat doet pijn. Zeg tegen haar: stop daarmee, ik vind het niet meer leuk.”

• Vertel ook wanneer je kinderen het goed doen

Geef aan kinderen terug, als het lukt om op een goede, positieve manier samen te spelen of te overleggen. En probeer te achterhalen met elkaar waarom het goed ging. Of bij jongere kinderen: geef zelf aan waarom het lukte om gezellig met elkaar te spelen.

• Niet vergelijken

Maak de onderlinge rivaliteit niet erger door kinderen onderling met elkaar te vergelijken.

En het belangrijkste is misschien nog wel: kijk ook naar jezelf. Hoe lossen jij en je partner ruzies op? Hoe ga je om met meningsverschillen? Hoe reageer jij op conflictsituaties met anderen? Goed voorbeeld doet volgen en opvoeden is voorleven. Dus dit is ook zeker een goed moment voor een stukje zelfreflectie. Probeer thuis een positieve sfeer te creëren en deel ook complimenten uit, wanneer je kinderen leuk met elkaar samen spelen en ook wanneer ze een ruzie goed oplossen samen. Op deze manier krijgen kinderen van jou al deze vaardigheden zelf ook onder de knie.