Waar komen baby’s vandaan?

Alles over de seksuele ontwikkeling van jouw kind

Mama, waar komen baby’s vandaan? Papa, ik vind jou lief! Ben jij ook verliefd op mij? Waarom heeft hij een piemel en ik niet? Mama, ik vind het best lekker als ik dit doe, hoe voelt dat bij jou? Krijg je het ook zo warm van dit soort vragen, weet je niet goed hoe je kan reageren of ontwijk je deze vragen liever? Heel herkenbaar, maar het gesprek uit de weg gaan is niet de oplossing. Misschien denk je: “Mijn peuter is hier toch nog veel te klein voor, die is nog lang niet bezig met seks en voorplanting?” Niks is minder waar. Jouw rol is belangrijker dan je denkt en deze rol begint al vroeg. In deze blog vertellen wij je alles over de seksuele ontwikkeling van jouw kind. Zodat je voor een volgend vragenvuur van je kind, goed beslagen ten ijs komt!

verven kinderopvang peuterspeelzaal SKSG De Beelen Tolbert Leek

Seksuele ontwikkeling bij kinderen tot 6 jaar

Veel mensen denken dat seksualiteit pas begint in de pubertijd. Maar het begint al veel eerder: wanneer je kind nog een baby is. Je bent je er misschien niet altijd bewust van maar we doen het allemaal: knuffelen, kusjes geven, aanraken, kietelen, stoeien. Je begint er al jong mee en het zijn voor een kind de eerste kennismakingen op lichamelijk gebied. Hier leg je als ouder de eerste basis hoe jouw kind later omgaat met intimiteit, affectie en lichamelijkheid.

De eerste levensjaren maakt je kind een enorme lichamelijke én sociaal-emotionele ontwikkeling door. Wanneer je kind een peuter is, ontdekt hij dat hij een eigen ‘ik’ is en begint hij te ontdekken hoe zijn lichaam in elkaar steekt. Hier hoort het aanraken van het eigen lichaam, waaronder de geslachtsdelen ook bij. Dit hoort bij een gezonde seksuele ontwikkeling. Door aan te raken en te ontdekken, leren ze spelenderwijs hun eigen lichaamsdelen kennen en ervaren ze wat zij prettig en niet prettig vinden. Stimulatie van de eigen geslachtsdelen kan ook voorkomen in het bijzijn van anderen. Dit is heel normaal. Vanaf hun tweede jaar leren kinderen tot welk geslacht ze horen. Ze leren dat er verschil is tussen meisjes en jongens. Door bijvoorbeeld vadertje en moedertje, of doktertje te spelen, leren ze het lichaam van zichzelf en dat van een ander kennen.

Icoon vertrouwen paars

Door aan te raken en te ontdekken, leren kinderen spelenderwijs hun eigen lichaam kennen

Maar ze leren nog meer. Zoals wat vriendschap is. Gevoelens voor anderen krijgen steeds meer betekenis voor je peuter. Hij leert wat vriendschap is en ook kan het zijn dat hij voor het eerst verliefde gevoelens ervaart. Ook leert hij dat een toevallige aanraking van bijvoorbeeld het geslachtsdeel een prettig gevoel kan geven.

Het zien van blote mensen en het laten zien van geslachtsdelen aan anderen maakt deel uit van een gezonde seksuele ontwikkeling en is niet schadelijk. Hoe ga je hier als ouders mee om en hoe geef je aan waar de grenzen liggen?

  • Creëer een fijne en open sfeer thuis, waar je kind zich gezien en gehoord voelt. Dit legt de basis voor een goede seksuele ontwikkeling van je kind.
  • Laat blijken dat je kind met alle vragen bij jou terecht kan. Ook al weet je misschien niet altijd meteen een passend antwoord, je kunt er op een later moment nog op terug komen.
  • Ga in op de interesse van je kind en vertel de simpele waarheid. Je kind haakt snel af, wanneer hij genoeg heeft gehoord.
  • Neem de gevoelens van je kind serieus, hoe grappig of schattig kinderen soms kunnen vertellen en redeneren of hoe hilarisch de vragen ook zijn.
  • Leer kinderen vanaf jonge leeftijd dat het geslachtsdeel een normaal onderdeel is van het lichaam en dat het ook heel normaal is om dit lichaamsdeel te bespreken.
Ontdekken vergrootglas kinderen

Vanaf een jaar of drie kun je jouw kind leren dat het laten zien van de eigen geslachtsdelen aan anderen niet in elke situatie wenselijk of acceptabel is. Geef dan ook duidelijk de grenzen aan. Dat het in de bus of op straat niet gepast is om het geslachtsdeel aan te raken, maar dat dit wel mag wanneer hij onder de douche staat, of op zijn slaapkamer is. Maar leer je kind ook zijn eigen grens aan te geven. Leer je kind bijvoorbeeld dat tijdens het kietelen of stoeien, hij altijd mag zeggen dat je moet stoppen, wanneer hij het genoeg vindt.

Seksuele ontwikkeling bij kinderen tussen de 6 en de 12 jaar

De lichamelijke ontwikkeling wordt in deze fase beïnvloed door de beginnende productie van de hormonen testosteron en oestrogeen. Zo ontstaat er bij meisjes en jongens geleidelijk aan schaambeharing en bij meisjes beginnen de borsten zich te ontwikkelen. In deze fase wordt je kind zich langzamerhand meer bewust van de mening van anderen en vergelijkt hij zichzelf ook met anderen of met hoe hij zou willen zijn. Je kind kan hierdoor onzeker worden. Vanaf een jaar of zes kan je kind al ontevreden zijn of zijn lichaam.

Muziek Icoon Paars

De ontdekking van lekkere of spannende plekjes maakt deel uit van een gezonde seksuele ontwikkeling

Verlegenheid neemt toe. Wees dus niet al te verbaasd, wanneer je kind van de één op de andere dag zijn deur sluit en niet meer wenst dat je binnenkomt, wanneer hij zich aankleedt na het douchen. Maak hier niet een al te groot ding van. Jouw kind heeft recht op privacy en door er rustig mee om te gaan, leert jouw kind dat hij zijn grens aan mag geven en dat deze gerespecteerd wordt.

Wanneer je kind acht of negen jaar oud wordt, weet hij heel goed ‘lekkere’ plekjes op zijn lichaam te benoemen. De ontdekking van deze lekkere of spannende plekjes maakt deel uit van een gezonde seksuele ontwikkeling en een gezond lichaamsbesef.

Seksuele ervaringen, seksueel gedrag of fysiek contact tussen kinderen onderling komen regelmatig voor bij kinderen tussen zes en twaalf jaar. Het tonen, aanraken en onderzoeken van de geslachtsdelen met een ander kind neemt vanaf het tiende/elfde jaar af. Wel zoeken ze dan vaker naar plaatjes en filmpjes online. Ze zijn steeds nieuwsgieriger naar volwassen seksualiteit. De seksuele ontwikkeling van kinderen tussen de zes en de 12 jaar speelt zich voornamelijk buiten het gezichtsveld af van volwassenen. Geef je kind dan ook de ruimte om zelf te ontdekken wat hij fijn en prettig vindt, in zijn eigen vertrouwde omgeving.

Wees beschikbaar voor vragen en wees eerlijk en bondig, wanneer je kind vragen heeft. En mocht je op dat moment het antwoord niet direct paraat hebben, of je wilt het eerst even bespreken met je partner, geef dan aan je kind aan, dat je er later op terug komt. Zo voelt je kind zich serieus genomen en krijgt hij de kans om in een veilige omgeving seksualiteit te ontdekken.

HET BEGINT AL VROEG

HET BEGINT AL VROEG

Ga het gesprek niet uit de weg. Al van jongs af aan maakt je kind een seksuele ontwikkeling door. Jouw rol is belangrijker dan je denkt en deze rol begint al vroeg.

RESPECTEER PRIVACY

RESPECTEER PRIVACY

Jouw kind heeft recht op privacy. Door hier rustig mee om te gaan leert jouw kind dat hij zijn grens aan mag geven en dat deze gerespecteerd wordt.

HET HOORT ERBIJ

HET HOORT ERBIJ

Seksuele opvoeding hoort bij de opvoeding van je kind. Het belangrijkste is, dat je jouw kind de ruimte en de mogelijkheid geeft om zichzelf te ontdekken.

Ook seksualiteit is een ontdekkingstocht

Seksuele opvoeding hoort bij de opvoeding van je kind. Het belangrijkste is, dat je jouw kind de ruimte en de mogelijkheid geeft om zichzelf te ontdekken. Leer je kind dat het oké is, wat hij ook denkt, voelt of ervaart. We leren onze kinderen hoe zij veilig over moeten steken, hoe ze vriendjes moeten maken en hoe ze veilig uit een klimrek kunnen klauteren. Het ontdekken van de wereld doen ze elke dag. En het veilig en gezonde manier ontdekken van het lichaam hoort daar ook zeker bij.

We hopen dat je dankzij dit blog wat meer houvast hebt gekregen waar het seksuele opvoeding betreft. En dat je nu, wanneer daar ineens de beruchte vraag “papa, waar komen baby’s eigenlijk vandaan?” voorbij komt, je niet met je mond vol tanden staat. Je kunt dan op een rustige manier de vraag beantwoorden: “Goed dat je dit wilt weten. Een zaadje van papa en een eitje van mamma zijn samengekomen dan daar groeit een baby uit. Zo ben jij ook ontstaan!”

 

Icoon lamp paars

Pedagogisch coaches van SKSG

Dit blog is tot stand gekomen in samenwerking met Anne van Veen en Henriët Bathoorn. Beide zijn pedagogisch beleidsmedewerker/coach bij SKSG. Heb je een vraag over de seksuele ontwikkeling van jouw kind? Of wil je meer weten over opgroeien, opvoeding of andere uitdagingen die hierbij komen kijken? Ons team van pedagogisch coaches staat voor je klaar! Stuur jouw vraag naar pedagogen@sksg.nl. De mail met de vraag komt terecht bij één van onze collega’s en die neemt dan zo snel mogelijk contact met je op.